Jak właściwie działa ranking FIFA?

Jak wiadomo, rankingować można niemalże wszystko – od odkurzaczy poprzez najbardziej popularne miejsca turystyczne, hotele kilkugwiazdkowe, aż po gry zespołowe (np. ranking FIFA). Co ciekawe, nawet takie instytucje jak CIA, dokonują swoistej hierarchizacji i gradacji. Przykładowo, oceniają państwa narodowe pod względem: wydatków na cele obronne (czyli wielkości budżetu na armię), jakości i intensywności szkolenia wojskowego czy stopnia unowocześniania własnych sił zbrojnych. W ten sposób tworzony jest ranking państw od kątem ich siły militarnej. Przyjrzyjmy się więc, w jaki sposób tworzony jest i jak odczytywać ranking FIFA.

Po co stworzono ranking FIFA – trochę historii

Mimo iż ranking FIFA został po raz pierwszy zaprezentowany światu w grudniu 1992 roku, to prace nad nim zapoczątkowano w roku 1990. Odnotujmy tutaj, iż jak w żadnej innej tabeli zestawieniowej, ranking FIFA ma nadal swego pierwszego i niezmiennego sponsora -firmę Coca-Cola. W ogólnym zestawieniu best of the best teams (czyli, najczęściej stających na podium), znalazło się osiem drużyn narodowych, w tym, m. in.: Hiszpania, Holandia. Belgia, Brazylia, Niemcy, Argentyna. Począwszy od sierpnia 1993 roku, ranking był weryfikowany co miesiąc, by przynosił dane jak najwierniej oddające szybko zmieniający się układ sił i zależności w męskiej piłce nożnej. Od momentu, kiedy ranking FIFA zaistniał, aż do dnia dzisiejszego liczba drużyn (będących jednocześnie członkami FIFA) zwiększyła się ze 167 do 211. I tu ciekawostka – ranking FIFA od września 2019 roku nie uwzględnia Wysp Cooka, a to z powodu nie rozegrania meczu w ciągu ostatnich czterech lat. Jak intuicyjnie można się domyśleć, brani pod uwagę są pełnoprawni (niezawieszeni) członkowie FIFA.

Jaka jest generalnie idea, która powołała do życia ranking FIFA? Otóż, człowiek od zarania dziejów konkurował wewnątrz swojej grupy społecznej, z innymi podobnymi tworami na płaszczyźnie ekonomicznej, o bogactwo, o prestiż. Ówczesna gradacja społeczna była (i w pewnym stopniu nadal jest) odzwierciedleniem swoistego rankingu. Sport nowoczesny – a niektórzy twierdzą, iż olimpijski, zarysowany już na starogreckich igrzyskach ku czci bogów – jest praktycznie jednym wielkim zmaganiem tworzącym rankingi. Podobnie zresztą i hierarchizacja świata piłki nożnej opiera się na takich eventach i jednocześnie mechanizmach, jak: ligi krajowe i międzynarodowe, mistrzostwa wszelkiego autoramentu, czy też omawiany tu przez nas, ranking FIFA.

Ranking FIFA – zawiłe sposoby przeliczania punktów

Niestety, demon komplikacji zawitał także i do świata piłki, bowiem od 1993 roku, już co najmniej trzy razy zmieniano system naliczania punktów, które o miejscu w tabeli decydują. I tak, w latach 1993-1998 metoda przeliczania była dość prosta i opierała się na systemie: punkt za remis, trzy za zwycięstwo. Skąd inąd, federacja bardzo szybko przekonała się, iż na poziom międzynarodowy nie można jednak przenosić (i implementować w ranking FIFA) prostych ligowych metod punktacji, bowiem w rozgrywkach światowych istnieje o wiele więcej złożonych czynników. W styczniu 1999 roku federacja zaprezentowała zrewidowany system kalkulacyjny, który wprowadzał takie dodatkowe czynniki jak: ważność meczu lub zawodów (np. poziom mistrzostw), siłę w regionie świata piłkarskiego, a także rozróżnienie czy mecz był rozgrywany u siebie czy na wyjeździe. Wprowadzono jako novum dwa wyróżnienia: największy awans w tabeli oraz nagrodę dla najlepszej drużyny roku. Tutaj znajdziemy aktualny ranking.

Kolejna ważna komplikacja pojawiła się już bez mała sześć lat później, bo na międzynarodowym kongresie w Lipsku, w grudniu 2005 roku, gdzie ranking FIFA zyskał nowy faktor (element przeliczania). Wszedł on w życie od lipca 2006 roku. Opierał się na skróceniu okresu ewaluacji drużyn z ośmiu do czterech lat. Wycofano też zapisy dotyczące różnic w naliczaniu punktów za zdobyte bramki u siebie i na meczach wyjazdowych.

Entuzjaści piłki nożnej, jak i same federacje narodowe zauważyły, iż nawet po ostatniej reformie ranking FIFA nadal nie odzwierciedla wielu specyficznych i partykularnych aspektów tej gry i zmagań piłkarskich. Dlatego też zdecydowano się na kolejny krok reformatorski, który uczyniono w czerwcu 2018 roku. Wzorowano się tu na systemie szachowego rankingu drużyn narodowych, autorstwa Arpada Elo, który mówi, iż drużyna narodowa musi zagrać co najmniej 30 razy, by dość skomplikowany system przeliczania punktów miał sens. Zrezygnowano z brania pod uwagę siły danej drużyny na podstawie konfederacji, do której należy i naliczania średniej rocznej punktów.

Ranking FIFA Polska -czyli, gdzie w rankingu jest nasza drużyna narodowa?

W chwili obecnej (a jest to notowanie z 21.10.2021) nasza drużyna narodowa znajduje się na pozycji 23 z ogólną liczba punktów 1542. Jest to generalnie zasługa remisu z Anglią oraz ostatnich spotkań z San Marino i Albanią, dzięki czemu biało-czerwoni nadal mają spore szanse na znalezienie się w grupie barażowej przed mistrzostwami świata. Obecny, najświeższy ranking FIFA przynosi Polsce i tak sporo optymizmu z owej 23 pozycji, pamiętajmy bowiem, iż po dość fatalnym EURO 2020, nasza reprezentacja zaliczyła spadek (ranking FIFA 2020) z lokaty 21 na 27.

#sport